Het wel of niet hebben van huwelijkse voorwaarden maakt in beginsel niet uit voor je rechten op de erfenis van je partner. Dit komt omdat je op grond van de wet daarover geen afspraken mag maken in je voorwaarden:
Artikel 1:121 lid 3 Burgerlijk Wetboek
Zij (de partijen bij huwelijkse voorwaarden) kunnen niet afwijken van de rechten die uit het ouderlijk gezag voortspruiten, noch van de rechten die de wet aan een langstlevende echtgenoot toekent.
Artikel 4:4 lid 2 Burgerlijk Wetboek
Overeenkomsten strekkende tot beschikking over nog niet opengevallen nalatenschappen in hun geheel of over een evenredig deel daarvan, zijn nietig.
Je huwelijkse voorwaarden hebben natuurlijk wel invloed op de omvang van de erfenis van je partner. Bij overlijden maakt het bijvoorbeeld uit of je wel of geen gemeenschap van goederen had.
Wat gebeurt er met de erfenis als je geen testament hebt?
Zonder testament word je door het huwelijk elkaars erfgenaam. Heb je geen kinderen dan is je langstlevende echtgenoot de enige erfgenaam. Heb je wel kinderen dan zijn de kinderen ook erfgenaam maar gaat de hele erfenis toch naar de langstlevende. De kinderen krijgen in ruil daarvoor een soort “tegoedbon”. Dit is een vordering in geld op de langstlevende die in beginsel pas opeisbaar is als de langstlevende overlijdt. Je partner blijft op grond van de wet dus goed verzorgd achter.
Artikel 4:13 Burgerlijk Wetboek:
De nalatenschap van de erflater die een echtgenoot en een of meer kinderen als erfgenamen achterlaat, wordt, tenzij de erflater bij uiterste wilsbeschikking heeft bepaald dat deze afdeling geheel buiten toepassing blijft, overeenkomstig de volgende leden verdeeld. (enz) De echtgenoot verkrijgt van rechtswege de goederen van de nalatenschap. De voldoening van de schulden van de nalatenschap komt voor zijn rekening. (enz) Ieder van de kinderen verkrijgt als erfgenaam van rechtswege een geldvordering ten laste van de echtgenoot, overeenkomend met de waarde van zijn erfdeel. (enz)
Maak je wel een testament en heb je daarin je langstlevende partner onterfd? Op grond van het erfrecht mag dit niet voor de hele erfenis. Als je getrouwd bent, heeft de langstlevende altijd recht op het vruchtgebruik van het huis en de inboedel. Ook als je elkaar hebt onterfd. En als de langstlevende onvoldoende eigen inkomen heeft, kan er ook nog sprake zijn van een vruchtgebruik op de rest van de erfenis. Een huwelijk biedt dus altijd bescherming bij overlijden, ongeacht de inhoud van de voorwaarden of het testament.
Artikel 4:29 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
Voor zover de echtgenoot van de erflater tengevolge van uiterste wilsbeschikkingen van de erflater niet of niet enig rechthebbende is op de tot de nalatenschap van de erflater behorende woning, die ten tijde van het overlijden door de erflater en zijn echtgenoot tezamen of door de echtgenoot alleen bewoond werd, of op de tot de nalatenschap behorende inboedel daarvan, zijn de erfgenamen verplicht tot medewerking aan de vestiging van een vruchtgebruik op die woning en die inboedel ten behoeve van de echtgenoot, voor zover deze dit van hen verlangt.
Artikel 4:30 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
De erfgenamen zijn verplicht tot medewerking aan de vestiging van een vruchtgebruik op andere goederen van de nalatenschap dan bedoeld in artikel 29 ten behoeve van de echtgenoot van de erflater, voor zover de echtgenoot daaraan, de omstandigheden in aanmerking genomen, voor zijn verzorging – daaronder begrepen de nakoming van de overeenkomstig artikel 35 lid 2 op hem rustende verplichtingen – behoefte heeft en die medewerking van hen verlangt.