Vroeger was het min of meer standaard om bij je huwelijkse voorwaarden een lijst met bezittingen te maken. Het werd van je verwacht, dus deed je dat. Tegenwoordig is het veel minder gebruikelijk. Dit komt onder andere omdat de wet is gewijzigd en je ook zonder notaris een lijst kunt maken. Toch heeft het wel degelijk nog zin om direct bij het maken van je huwelijkse voorwaarden een lijst te deponeren bij de notaris.
Wat is er gewijzigd in 2018?
In 2018 is de beperkte gemeenschap van goederen ingevoerd. Iedereen die trouwt na 1 januari 2018 heeft privé vermogen. Dit komt omdat wat je al had vóór het huwelijk niet meer in de gemeenschap van goederen valt. Het idee achter de nieuwe wet is dat veel mensen in Nederland huwelijkse voorwaarden maken. Te veel, vindt de wetgever. Met een standaard systeem dat beter past bij wat mensen willen, zou het percentage huwelijkse voorwaarden omlaag kunnen.
Tot 2018 stond het volgende in de wet:
Artikel 1:130 Burgerlijk Wetboek:
Een echtgenoot kan tegen derden zijn aanbreng van bij huwelijkse voorwaarden buiten de gemeenschap gehouden goederen, voor wat betreft rechten aan toonder en zaken die geen registergoederen zijn, slechts bewijzen door hun vermelding in de akte van huwelijkse voorwaarden of in een door de partijen en de notaris ondertekende, aan de minuut van die akte vastgehechte beschrijving. Indien de vermelding van een goed geen afdoende omschrijving daarvan biedt, kan aanvullend bewijs door alle middelen worden geleverd; ten aanzien van goederen die een echtgenoot buiten diens weten opgekomen waren, kan het bewijs door alle middelen worden geleverd.
Dit wetsartikel is helemaal vervallen per 1 januari 2018. Dat was een logische keuze. Want anders zou de nieuwe wet stellen juist dwingen om naar de notaris te gaan om hun “aanbrengsten” vast te leggen, terwijl het doel juist was dat minder mensen naar de notaris gaan. Zowel bij een gemeenschap van goederen als bij huwelijkse voorwaarden kun je nog steeds een lijst van bezittingen maken. Maar dit hoeft dus niet meer notarieel.
Wat is het voordeel van een lijst van bezittingen?
Kun je niet bewijzen wat van wie is? Dan is het bij een scheiding van je samen. Dit geldt zowel voor een (beperkte) gemeenschap van goederen als voor huwelijkse voorwaarden.
Artikel 1:94 lid 8 Burgerlijk Wetboek (over de beperkte gemeenschap van goederen):
Bestaat tussen echtgenoten een geschil aan wie van hen beiden een goed toebehoort en kan geen van beiden zijn recht op dit goed bewijzen, dan wordt dit goed als gemeenschapsgoed aangemerkt. (enz)
Artikel 1:131 lid 1 Burgerlijk Wetboek (over huwelijkse voorwaarden):
Bestaat tussen niet in gemeenschap van goederen gehuwde echtgenoten een geschil aan wie van hen beiden een recht aan toonder of een zaak die geen registergoed is, toebehoort en kan geen van beiden zijn recht op dit goed bewijzen, dan wordt het goed geacht aan ieder der echtgenoten voor de helft toe te behoren.
Ook zonder dat je uit elkaar gaat, kan er discussie zijn over wat van wie is. Bijvoorbeeld als één van beiden failliet is. Daarover zegt de Faillissementswet het volgende:
Artikel 61 lid 1 Faillissementswet:
De echtgenoot of geregistreerde partner van de schuldenaar neemt alle goederen die hem toebehoren en niet in de huwelijksgemeenschap onderscheidenlijk de gemeenschap van het geregistreerd partnerschap vallen, terug.
Stel je trouwt met elkaar in beperkte gemeenschap van goederen. Eén van beiden is ondernemer. Het bedrijf valt niet in de gemeenschap van goederen. Maar als het verkeerd afloopt met de ondernemer, dan is wel de hele gemeenschap van goederen failliet. Hoe toont de ander van beiden dan aan welk vermogen vóór het huwelijk al van hem of haar was en dus niet in de gemeenschap van goederen is gevallen? Daarvoor is de lijst van bezittingen de beste methode, en het is nog steeds mogelijk om dat bij huwelijkse voorwaarden te regelen.
Hoe maak je een lijst van bezittingen?
Je kunt op twee manieren een lijst van bezittingen maken:
- Onderhands, dus zelf gemaakt, bijvoorbeeld als je zonder huwelijkse voorwaarden in beperkte gemeenschap van goederen trouwt.
- Notarieel, dus bij de notaris, bijvoorbeeld een lijst van bezittingen als bijlage aan je huwelijkse voorwaarden wanneer je buiten gemeenschap van goederen trouwt.