Stel je hebt in het verleden iets afgesproken in huwelijkse voorwaarden waar je nu spijt van hebt, kun je dan een beroep doen op dwaling? Ook al gelden er voor huwelijkse voorwaarden speciale regels, uiteindelijk is het gewoon een contract tussen twee personen. Er worden genoeg rechtszaken gevoerd over huwelijkse voorwaarden. Denk aan het al dan niet geldig zijn van bepaalde afspraken, het wel of niet uitvoeren van afspraken of de uitleg van de tekst van de akte.
Artikel 6:228 Burgerlijk Wetboek:
1. Een overeenkomst die is tot stand gekomen onder invloed van dwaling en bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten, is vernietigbaar:
a. indien de dwaling te wijten is aan een inlichting van de wederpartij, tenzij deze mocht aannemen dat de overeenkomst ook zonder deze inlichting zou worden gesloten;
b. indien de wederpartij in verband met hetgeen zij omtrent de dwaling wist of behoorde te weten, de dwalende had behoren in te lichten;
c. indien de wederpartij bij het sluiten van de overeenkomst van dezelfde onjuiste veronderstelling als de dwalende is uitgegaan, tenzij zij ook bij een juiste voorstelling van zaken niet had behoeven te begrijpen dat de dwalende daardoor van het sluiten van de overeenkomst zou worden afgehouden.
2. De vernietiging kan niet worden gegrond op een dwaling die een uitsluitend toekomstige omstandigheid betreft of die in verband met de aard van de overeenkomst, de in het verkeer geldende opvattingen of de omstandigheden van het geval voor rekening van de dwalende behoort te blijven.
Een overeenkomst kan dus vernietigbaar zijn bij dwaling. Daarnaast kan een rechtshandeling nog vernietigbaar zijn bij bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden. Het begrip “rechtshandeling” is ruimer dan het begrip “overeenkomst”. Denk bijvoorbeeld aan het ondertekenen van een testament. Dat is wel een rechtshandeling maar geen overeenkomst. Bij huwelijkse voorwaarden kunnen in theorie al deze begrippen een rol spelen omdat het zowel om een overeenkomst als een rechtshandeling gaat.
Artikel 3:44 Burgerlijk Wetboek:
1. Een rechtshandeling is vernietigbaar, wanneer zij door bedreiging, door bedrog of door misbruik van omstandigheden is tot stand gekomen.
2. Bedreiging is aanwezig, wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door onrechtmatig deze of een derde met enig nadeel in persoon of goed te bedreigen. De bedreiging moet zodanig zijn, dat een redelijk oordelend mens daardoor kan worden beïnvloed.
3. Bedrog is aanwezig, wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door enige opzettelijk daartoe gedane onjuiste mededeling, door het opzettelijk daartoe verzwijgen van enig feit dat de verzwijger verplicht was mede te delen, of door een andere kunstgreep. Aanprijzingen in algemene bewoordingen, ook al zijn ze onwaar, leveren op zichzelf geen bedrog op.
4. Misbruik van omstandigheden is aanwezig, wanneer iemand die weet of moet begrijpen dat een ander door bijzondere omstandigheden, zoals noodtoestand, afhankelijkheid, lichtzinnigheid, abnormale geestestoestand of onervarenheid, bewogen wordt tot het verrichten van een rechtshandeling, het tot stand komen van die rechtshandeling bevordert, ofschoon hetgeen hij weet of moet begrijpen hem daarvan zou behoren te weerhouden.
5. Indien een verklaring is tot stand gekomen door bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden van de zijde van iemand die geen partij bij de rechtshandeling is, kan op dit gebrek geen beroep worden gedaan jegens een wederpartij die geen reden had het bestaan ervan te veronderstellen.
Rechtszaken over dwaling bij huwelijkse voorwaarden
Als je op de site van de rechtspraak zoekt op uitspraken over dwaling bij huwelijkse voorwaarden, dan krijg je meer dan 260 resultaten. Er wordt vaak een beroep gedaan op dwaling maar de rechter wijst het verzoek meestal af. Dit zijn een paar uitspraken waarbij het beroep op dwaling wel werd toegewezen:
- Rechtbank Breda 9 februari 2011 (ECLI:NL:RBBRE:2011:BP3867): aanpassing huwelijkse voorwaarden vernietigd wegens dwaling.
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 19 juni 2018 (ECLI:NL:GHARL:2018:5813): huwelijkse voorwaarden en verdeling gemeenschap van goederen vernietigd wegens dwaling.
Wil je zelf zoeken in uitspraken? Bezoek dan https://uitspraken.rechtspraak.nl/ en vul in het zoekscherm in huwelijkse voorwaarden, aangevuld met één van de vier volgende begrippen: dwaling, bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden.
Benadeling voor meer dan een kwart
Bij huwelijkse voorwaarden die je tijdens het huwelijk maakt, kan er nog sprake zijn van vernietiging op een speciale grond. Dit betreft de benadeling bij een verdeling voor meer dan een kwart:
Artikel 3:196 Burgerlijk Wetboek:
1. Behalve op de algemene voor vernietiging van rechtshandelingen geldende gronden is een verdeling ook vernietigbaar, wanneer een deelgenoot omtrent de waarde van een of meer der te verdelen goederen en schulden heeft gedwaald en daardoor voor meer dan een vierde gedeelte is benadeeld.
2. Wanneer een benadeling voor meer dan een vierde is bewezen, wordt de benadeelde vermoed omtrent de waarde van een of meer der te verdelen goederen en schulden te hebben gedwaald.
3. Om te beoordelen of benadeling heeft plaatsgehad, worden de goederen en schulden der gemeenschap geschat naar hun waarde op het tijdstip van de verdeling. Goederen en schulden die onverdeeld zijn gelaten worden niet meegerekend.
4. Een verdeling is niet op grond van dwaling omtrent de waarde van een of meer der te verdelen goederen en schulden vernietigbaar, indien de benadeelde de toedeling te zijnen bate of schade heeft aanvaard.
Op deze regel kun je een beroep doen als je er na de verdeling van de gemeenschap van goederen achter komt dat je veel te weinig hebt gekregen.
Heb je een advocaat nodig om je hiermee verder te helpen? Op deze website vind je alle advocaten die zich bezig houden met “personen- en familierecht”.