Stel er staat iets in je huwelijkse voorwaarden waar je het niet mee eens bent. Kun je dan onder een afspraak in je huwelijkse voorwaarden uitkomen door de geldigheid te betwisten? Het wordt vaak genoeg geprobeerd, maar meestal zonder succes.
1. Uitleg van de tekst
Soms leggen twee partijen de tekst van een contract verschillend uit. Ook echtgenoten maken wel eens ruzie over wat er nou precies in de huwelijkse voorwaarden staat. Bij de uitleg van de afspraken in een contract moet je niet alleen kijken naar de letterlijke tekst maar ook naar de achterliggende bedoeling van de partijen.
Citaat uit het bekende “Haviltex” arrest: De vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen is geregeld en of dit contract een leemte laat die moet worden aangevuld, kan niet worden beantwoord op grond van alleen maar een zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen van dat contract. Voor de beantwoording van die vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan mede van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht.
2. Bedreiging
Een andere manier om onder huwelijkse voorwaarden uit te komen is de geldigheid compleet te betwisten. Dit kan bijvoorbeeld door te stellen dat je de akte onder dwang van je partner hebt getekend.
Artikel 3:44 lid 1 en 2 Burgerlijk Wetboek:
1. Een rechtshandeling is vernietigbaar, wanneer zij door bedreiging (enz) is tot stand gekomen.
2. Bedreiging is aanwezig, wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door onrechtmatig deze of een derde met enig nadeel in persoon of goed te bedreigen. De bedreiging moet zodanig zijn, dat een redelijk oordelend mens daardoor kan worden beïnvloed.
Het is in extreme gevallen zelfs mogelijk om een huwelijk compleet nietig te laten verklaren als sprake is van dwang.
Artikel 1:71 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
Een echtgenoot kan de nietigverklaring van zijn huwelijk verzoeken, wanneer hij dit onder invloed van dwang heeft gesloten. (enz)
3. Bedrog
Stel je hebt de huwelijkse voorwaarden getekend op basis van veronderstellingen die onjuist blijken omdat je partner tegen jou heeft gelogen. Denk bijvoorbeeld aan het liegen over de omvang en samenstelling van iemands vermogen.
Artikel 3:44 lid 1 en 3 Burgerlijk Wetboek:
1. Een rechtshandeling is vernietigbaar, wanneer zij door (enz) bedrog (enz) is tot stand gekomen.
3. Bedrog is aanwezig, wanneer iemand een ander tot het verrichten van een bepaalde rechtshandeling beweegt door enige opzettelijk daartoe gedane onjuiste mededeling, door het opzettelijk daartoe verzwijgen van enig feit dat de verzwijger verplicht was mede te delen, of door een andere kunstgreep. (enz)
4. Misbruik van omstandigheden
Een andere situatie waarin huwelijkse voorwaarden ongeldig kunnen zijn, is misbruik van omstandigheden. De wet noemt daarbij uitdrukkelijk “afhankelijkheid” als een reden.
Artikel 3:44 lid 1 en 4 Burgerlijk Wetboek:
1. Een rechtshandeling is vernietigbaar, wanneer zij door (enz) misbruik van omstandigheden is tot stand gekomen.
4. Misbruik van omstandigheden is aanwezig, wanneer iemand die weet of moet begrijpen dat een ander door bijzondere omstandigheden, zoals noodtoestand, afhankelijkheid, lichtzinnigheid, abnormale geestestoestand of onervarenheid, bewogen wordt tot het verrichten van een rechtshandeling, het tot stand komen van die rechtshandeling bevordert, ofschoon hetgeen hij weet of moet begrijpen hem daarvan zou behoren te weerhouden.
5. Gedwaald
Stel er is geen sprake van opzettelijk bedrog maar er was wel iets wat jij niet wist op het moment dat je de akte ondertekende. En als je dat wel had geweten, had je die handtekening nooit gezet. Misschien kun je de huwelijkse voorwaarden dan nog vernietigen omdat je hebt gedwaald.
Artikel 6:228 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
Een overeenkomst die is tot stand gekomen onder invloed van dwaling en bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten, is vernietigbaar (enz)
6. Klacht indienen
Stel je vindt dat de notaris jou onvoldoende of verkeerd heeft geïnformeerd voordat je de akte tekende. In dat geval kun je ook nog een klacht indienen bij de Kamer voor het notariaat. Of je kunt de notaris aansprakelijk stellen voor je schade. Beide manieren zijn langdurige kwesties waar je beter niet zonder advocaat aan begint.
Artikel 93 lid 1 Wet op het notarisambt:
Notarissen, toegevoegd notarissen en kandidaat-notarissen zijn aan tuchtrechtspraak onderworpen ter zake van handelen of nalaten in strijd met hetzij enige bij of krachtens deze wet gegeven bepaling, hetzij met de zorg die zij als notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris behoren te betrachten ten opzichte van degenen te wier behoeve zij optreden en ter zake van handelen of nalaten dat een behoorlijk notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris niet betaamt.