Je kunt gemakkelijk online checken of iemand huwelijkse voorwaarden heeft. Het enige wat je nodig hebt, zijn de achternamen en de trouwdatum. Maar hoe zit het met de inhoud van huwelijkse voorwaarden, kun je die ook raadplegen bij het register van de rechtbank?
Registratie is niet verplicht
Het inschrijven van huwelijkse voorwaarden is verstandig maar niet verplicht. De meeste stellen kiezen er wel voor. Als je niks in het register ziet staan, dan mag je er van uit gaan dat iemand geen huwelijkse voorwaarden heeft.
Artikel 1:116 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
Bepalingen in huwelijkse voorwaarden kunnen aan derden die daarvan onkundig waren, slechts worden tegengeworpen, indien die bepalingen ingeschreven waren in het openbaar huwelijksgoederenregister, gehouden ter griffie der rechtbank binnen welker rechtsgebied het huwelijk is voltrokken, of, indien het huwelijk buiten Nederland is aangegaan, ter griffie van de rechtbank Den Haag.
Het register is openbaar
De registratie houdt in de praktijk in dat de notaris van het echtpaar een volledig afschrift deponeert. De inhoud van de huwelijkse voorwaarden is dus bekend bij het register van de rechtbank. Op grond van het Besluit Huwelijksgoederenregister mag “iedereen” je huwelijkse voorwaarden gratis inzien.
Artikel 4 Besluit Huwelijksgoederenregister:
De griffier is verplicht aan ieder kosteloos inzage van het register te verstrekken. Hij is voorts verplicht om – met inachtneming van het bij of krachtens de Wet griffierechten burgerlijke zaken bepaalde – aan ieder een uittreksel uit het register te verstrekken.
De rechtbank zit natuurlijk niet te wachten op nieuwsgierige mensen die geen gerechtvaardigd belang bij inzage hebben. Op grond van de tekst op de site van de rechtspraak zou je kunnen denken dat het register niet openbaar is:
Partners kunnen een afschrift van de huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden of inlichtingen daarover opvragen. Onder bepaalde voorwaarden kunnen ook notarissen, deurwaarders en de Belastingdienst huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden opvragen. (bron: https://hgr.rechtspraak.nl/ 15 april 2022)
De KNB, de beroepsorganisatie voor notarissen, is het hier niet mee eens. Iedereen heeft het recht om de inhoud van huwelijkse voorwaarden te raadplegen bij het register van de rechtbank:
Blijkens uw brief van 10 april jongstleden heeft het Landelijk Overleg Vakinhoud Familie- en jeugdrecht (LOVF) een aanbeveling gedaan aan de griffies van de rechtbanken inzake het verstrekken van afschriften van huwelijkse voorwaarden uit het Huwelijksgoederenregister (HGR). Naar ik heb begrepen, is deze aanbeveling inmiddels overgenomen door alle rechtbanken. Het gevolg van de aanbeveling is dat het register feitelijk niet meer openbaar is. Personen die het register willen raadplegen, ontvangen geen afschrift meer, maar een verwijzing naar de destijds passerende notaris. (enz)
De aanbeveling houdt in dat er slechts een afschrift van de huwelijkse voorwaarden na raadpleging van het HGR wordt verstrekt indien partijen toestemming geven en de aanvrager aantoont dat het stuk niet meer op een andere manier kan worden verkregen én een aantoonbaar belang bestaat om een afschrift te krijgen. Deze aanbeveling steunt op uw uitleg van artikel 3a van het Besluit Huwelijksgoederenregister. U geeft aan dat nu op grond van artikel 3a van het Besluit de ingeschreven huwelijkse voorwaarden geen onderdeel van het register uitmaken, maar slechts dienen als een stuk dat aan de registratie ten grondslag ligt, de verplichting van de griffier op grond van artikel 4 van het Besluit om een uittreksel uit het register te verstrekken niet de huwelijkse voorwaarden betreft. Met uw uitleg van het voormelde Besluit is de KNB het niet eens.
Voor de volledige brief: klik hier.