In één keer je huwelijkse voorwaarden en langstlevende testament regelen kan een hoop kosten schelen. Want bij de meeste notarissen krijg je dan een soort “combi” korting. Maar korting of niet: voor veel stellen is het maken van een testament bij het huwelijk ook echt nodig. Dit zijn de 4 beste redenen om je huwelijkse voorwaarden en langstlevende testament in één keer te regelen.
1. Eén familie alles en de andere familie niks
Stel je gaat trouwen en er zijn nog geen kinderen. Zonder testament word je door het huwelijk elkaars enige erfgenaam. Overlijden jullie tegelijk dan erf je niet van elkaar maar gaat alles naar je eigen familie Dat zijn op grond van het erfrecht je ouders, broers en zusters. Ook halfbroers en halfzussen erven mee.
Overlijden jullie niet tegelijk maar bijvoorbeeld kort na elkaar? Dan heeft de langstlevende alles geërfd en gaat het hele vermogen voor 100% naar zijn of haar familie. Dat is zelfs het geval wanneer je op dezelfde dag overlijdt met maar een paar uur er tussen. Het maakt in dit scenario niet uit of je wel of geen huwelijkse voorwaarden hebt. De voorwaarden bepalen namelijk niet wie je erfenis krijgt. In een testament kun je het anders regelen.
Dit zijn een paar opties voor stellen zonder kinderen:
- De langstlevende is wel erfgenaam maar onder de voorwaarde dat hij of zij nog ten minste 30 dagen leeft. Dit wordt ook wel een “dertig dagen clausule” genoemd. Overlijdt de langstlevende binnen 30 dagen dan gaat ieders eigen erfenis naar de eigen familie.
- Een andere optie is dat de langstlevende beide families in zijn of haar testament zet als erfgenaam. In dat geval maakt het niet uit wie het eerste of het laatste gaat. Dit wordt ook wel een “nadere erfstelling” of “reserve erfstelling” genoemd.
- Nog een optie is een tweetrapstestament. Dit lijkt op de 30 dagen clausule maar dan zonder een eindtermijn. Ook bij overlijden na 10 jaar gaat de eigen erfenis nog weer terug naar de eigen familie.
Elke optie heeft voordelen en nadelen. De notaris kan je uitleggen welke het beste bij jullie situatie past. Zelf ben ik, als er geen kinderen zijn, voorstander van optie 2. Dan geef je je partner het onbeperkte vertrouwen om het in zijn of haar testament netjes te regelen.
2. Je hebt al kinderen uit een eerdere relatie
Stel je trouwt met elkaar en je hebt al een kind uit een eerdere relatie. Een stiefkind heeft ten opzichte van de langstlevende meer rechten dan een gezamenlijk kind. Zonder testament gaat de hele erfenis naar de langstlevende. In ruil daarvoor houdt de langstlevende een schuld aan ieder kind, dus ook aan een stiefkind. De kinderen mogen deze schuld in beginsel pas opeisen als de langstlevende overlijdt. Maar een stiefkind mag er ook voor kiezen om zijn of haar “tegoedbon” direct in te wisselen voor eigendom van goederen uit de erfenis. Dit wordt een “wilsrecht” genoemd. En als het stiefkind minderjarig is, dan is het de andere ouder (je ex dus) die bij overlijden beslist of het wilsrecht wordt uitgeoefend.
Zonder testament kun je dus in de rare situatie belanden dat niet je huidige partner maar je ex-partner beslissingen neemt over jouw erfenis. Gelukkig kun je dit in een langstlevende testament anders regelen. Vooral wanneer de stiefkinderen nog niet volwassen zijn, is het gebruikelijk om in je huwelijkse voorwaarden en langstlevende testament het volgende te regelen:
- Geen gemeenschap van goederen omdat je niet dezelfde erfgenamen wilt aanwijzen.
- Afwijkende erfdelen zodat je eigen erfenis uiteindelijk naar je eigen kinderen gaat.
- De erfenis wel eerst naar de langstlevende met in ruil daarvoor een “tegoedbon” voor de kinderen.
- Geen wilsrechten zodat de langstlevende beslist wat er met de erfenis gebeurt.
- Het aanwijzen van een executeur en testamentair bewindvoerder voor het geval jullie beiden overlijden voordat de kinderen volwassen zijn. Want anders moet je ex in dat geval de zaken regelen.
3. Andere langstlevende regeling
Stel je trouwt op latere leeftijd met elkaar. Er komen geen kinderen meer. Uit een vorig huwelijk heb je een paar kinderen maar die zijn al lang volwassen en de deur uit. Jullie kiezen niet voor een gemeenschap van goederen omdat het vermogen heel verschillend is. Je kunt jezelf in dat geval afvragen of het wel nodig is dat de hele erfenis naar de langstlevende gaat. Denk aan de situatie dat je samen woont in een groot vrijstaand huis en je partner helemaal niet van plan is om daar te blijven wonen als jou wat gebeurt. Ook in dit geval geldt dat de inhoud van de voorwaarden niet bepaalt wie je erfgenaam is. Je kunt in dit geval huwelijkse voorwaarden en een langstlevende testament maken met een andere regeling. Bijvoorbeeld:
- Huwelijkse voorwaarden zonder een gemeenschap van goederen zodat het huis privé blijft.
- Een testament waarin je niet de langstlevende maar de kinderen tot erfgenaam benoemt.
- En in je testament legateer je het vruchtgebruik of een (tijdelijk) recht van gebruik en bewoning aan de langstlevende.
4. Levenstestament
Met alleen huwelijkse voorwaarden en een langstlevende testament blijft er nog steeds een belangrijk onderwerp over dat je niet hebt geregeld. En dat is je vertegenwoordiging als je zelf niet meer wilsbekwaam bent. Denk aan een coma of dementie. Of de situatie dat je nog wel je verstand hebt maar door een ziekte niet meer mobiel bent. Dan is het handig als iemand anders voor jou een handtekening kan zetten. Denk aan de bankzaken, instanties, belastingen en alles rondom je huis, zoals de makelaar, de hypotheek en de notaris.
Het huwelijk regelt dit niet en je testament ook niet. Je kunt dit apart vastleggen in een notariële algemene volmacht. Dit wordt ook wel een levenstestament genoemd. Wil je alles echt helemaal dicht timmeren? Dan heb je dus huwelijkse voorwaarden, langstlevende testamenten én levenstestamenten nodig. Dat zijn 5 akten in totaal. Ben je het allemaal van plan, regel het dan bij voorkeur in één keer. Want bij de notaris geldt normaal gezien: meer kopen is meer korting.