Stel je wilt graag trouwen maar je ziet al die wettelijke regels niet zitten. Een gemeenschap van goederen hoeft wat jou betreft niet en partneralimentatie wil je ook graag uitsluiten in je huwelijkse voorwaarden. Kan dat?
Op grond van de wet kan de rechter bij een scheiding alimentatie toekennen als één van beiden daar behoefte aan heeft.
Artikel 1:156 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
De rechter kan bij de echtscheidingsbeschikking of bij latere uitspraak aan de echtgenoot die niet voldoende inkomsten tot zijn levensonderhoud heeft, noch zich in redelijkheid kan verwerven op diens verzoek ten laste van de andere echtgenoot een uitkering tot levensonderhoud toekennen.
Het is mogelijk om bij overeenkomst af te zien van partneralimentatie:
Artikel 1:158 Burgerlijk Wetboek:
Vóór of na de beschikking tot echtscheiding kunnen de echtgenoten bij overeenkomst bepalen of, en zo ja tot welk bedrag, na de echtscheiding de één tegenover de ander tot een uitkering tot diens levensonderhoud zal zijn gehouden. Indien in de overeenkomst geen termijn is opgenomen, is artikel 157, eerste tot en met vijfde lid en zevende lid, van overeenkomstige toepassing.
Met de woorden “bij overeenkomst” hierboven worden niet je huwelijkse voorwaarden bedoeld maar je echtscheidingsconvenant. Je kunt er dus van afzien maar alleen wanneer een scheiding al op handen is. Een wetsvoorstel waardoor het ook mogelijk zou worden om partneralimentatie uit te sluiten in huwelijkse voorwaarden heeft het niet gered. Uit het advies van de Raad van State over het wetsvoorstel blijkt dat de Raad voor de Rechtspraak (RvdR) geen hoge pet op heeft van aanstaande echtparen:
De Afdeling wijst erop dat het alimentatierecht er ook is om de zwakkere partij in het huwelijk in bescherming te nemen. De mogelijkheid om het recht op partneralimentatie uit te sluiten doet afbreuk aan deze bescherming. Dit is temeer van belang omdat niet vaststaat of partijen al bij aanvang van het huwelijk voldoende inzicht hebben in de financiële consequenties die het huwelijk na beëindiging daarvan voor hen zal hebben.
Ook de vereniging van Familierecht Advocaten Scheidingsmediators (vFAS) en de RvdR wijzen hierop in hun adviezen. De vFAS merkt onder meer op dat de levensfase waarin huwelijksvoorwaarden worden gemaakt, vaak een geheel andere is dan de situatie waarin de scheiding plaatsvindt. Kinderen waren er nog niet en partijen waren er ten tijde van de huwelijkssluiting van overtuigd dat zij in de toekomst werk en zorg in gelijke mate zouden gaan delen. Mensen leven hun leven zonder dat zij zich bewust zijn van alle financiële en praktische gevolgen. RvdR stelt dat voor veel (aanstaande) echtgenoten vooralsnog een voor hen passende uitwerking van de mogelijkheden die het wetsvoorstel biedt, te hoog gegrepen zal zijn. Zij voldoen niet, aldus de RvdR, aan het beeld van calculerende en goed overwegende mensen, die op basis van gelijkwaardigheid hun zaken onderling regelen.
Gelet op het bovenstaande adviseert de Afdeling de nietigheid van een beding tot uitsluiting van partneralimentatie te handhaven en het voorstel in die zin aan te passen.
De conclusie is dat de rechter een streep kan zetten door de afspraak in huwelijkse voorwaarden om geen partneralimentatie te betalen bij een scheiding. Wil je echt geen partneralimentatie betalen, dan heb je 2 opties:
- Kies niet voor een huwelijk maar voor een samenlevingscontract. Daarvoor gelden geen alimentatieregels.
- Zorg er voor dat je echtgenoot of echtgenote geen behoefte heeft aan partneralimentatie. Blijf dus beiden werken zodat je partner een eigen inkomen heeft.
Vaak kiezen stellen die alles gescheiden willen houden voor huwelijkse voorwaarden met koude uitsluiting. Met die woorden heb je dus nog geen alimentatie uitgesloten.