Een Fransman trouwt met een Duitse in Italië terwijl ze in Nederland wonen. Het klinkt als het begin van een mooie grap maar er schuilt een belangrijke vraag in. Want welk recht is van toepassing op dit huwelijk? En moet je bij een buitenlands huwelijk altijd huwelijkse voorwaarden maken?
Heaven is where the cooks are French, the police are British, the mechanics are German, the lovers are Italian and everything is organized by the Swiss. Hell is where the cooks are British, the police are German, the mechanics are French, the lovers are Swiss, and everything is organized by the Italians.
Trouw je als Nederlands stel in het buitenland terwijl je daar niet woont, dan is het Nederlandse recht gewoon van toepassing op je huwelijk. Dit komt doordat de wet uitgaat van het land waarin je woont. Daarmee heb je een sterkere band dan het land waar je alleen maar trouwt. Dat het Nederlandse recht van toepassing is, komt in dit geval dus niet doordat je Nederlander bent. Zou je als Nederlands stel in Duitsland trouwen omdat je daar ook woont, dan vinden we vanuit Nederland bekeken dat het Duitse huwelijksvermogensrecht van toepassing is.
Maak een keuze in je huwelijkse voorwaarden!
Wil je voorkomen dat het recht van een land van toepassing is waarvan je dit niet wilt? Dan is het aan te raden om altijd van tevoren huwelijkse voorwaarden te maken waarin je een keuze maakt. Het uitgangspunt is dat die keuze, mits deze geldig is, altijd voorrang heeft.
Artikel 26 lid 1 van de EU Verordening 2016/1103:
Toepasselijk recht bij gebreke van een rechtskeuze door de partijen
Bij gebreke van een rechtskeuzeovereenkomst overeenkomstig artikel 22, is op het huwelijksvermogensstelsel het recht van toepassing van de staat:
a. waar de echtgenoten na de huwelijkssluiting hun eerste gewone gemeenschappelijke verblijfplaats hebben, of, bij gebreke daarvan,
b. waarvan beide echtgenoten op het tijdstip van de huwelijkssluiting de nationaliteit bezitten, of, bij gebreke daarvan,
c. waarmee de echtgenoten samen op het tijdstip van de huwelijkssluiting de nauwste band hebben, met inachtneming van alle omstandigheden.
Artikel 22 lid 1 van de EU Verordening 2016/1103:
Rechtskeuze
De echtgenoten of toekomstige echtgenoten kunnen overeenkomen om te bepalen welk recht op hun huwelijksvermogensstelsel van toepassing is of om hun keuze te wijzigen, mits het om het recht van een van de volgende staten gaat:
a. het recht van de staat waar, op het tijdstip van sluiting van de overeenkomst, zich de gewone verblijfplaats van een of beide echtgenoten of toekomstige echtgenoten bevindt, of
b. het recht van een staat waarvan een van de echtgenoten of toekomstige echtgenoten op het tijdstip van sluiting van de overeenkomst de nationaliteit heeft.
Stel je trouwt als Nederlander in het buitenland met je partner die (nog) niet de Nederlandse nationaliteit heeft en jullie gaan niet meteen samenwonen. Je partner blijft dus eerst in het buitenland. In dat geval is het recht van toepassing van het land waarmee jullie “de nauwste band hebben, met inachtneming van alle omstandigheden“. Deze onzekerheid kan op een later moment veel gedoe geven. Bijvoorbeeld op het moment dat je een huis koopt of verkoopt of wanneer je een lening wilt afsluiten bij een bank. Maak daarom, als je niet in hetzelfde land woont en/of niet dezelfde nationaliteit hebt, altijd van tevoren een rechtskeuze.
Hoe maak je een rechtskeuze?
Een rechtskeuze moet altijd schriftelijk en vaak ook in een notariële akte. Voor de rechtskeuze gelden namelijk dezelfde eisen als voor huwelijkse voorwaarden:
Artikel 23 van de EU Verordening 2016/1103:
De in artikel 22 bedoelde rechtskeuze geschiedt bij schriftelijke, gedagtekende en door beide echtgenoten ondertekende overeenkomst. (enz) Indien, volgens het recht van de lidstaat waar beide echtgenoten bij het maken van de huwelijkse voorwaarden hun gewone verblijfplaats hebben, de huwelijkse voorwaarden aan aanvullende vormvereisten zijn onderworpen, zijn deze vereisten van toepassing. (enz)
Artikel 1:115 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
Huwelijkse voorwaarden moeten op straffe van nietigheid bij notariële akte worden aangegaan.
Bij een buitenlands huwelijk is het dus zeer belangrijk om van tevoren huwelijkse voorwaarden te maken bij de notaris met daarin een rechtskeuze.