In huwelijkse voorwaarden staat iets over de premie van een levensverzekering omdat je daarmee erfbelasting kunt besparen. De reden hiervoor is artikel 13 van de Successiewet:
Artikel 13 lid 1 Successiewet:
Al wat ten gevolge van of na het overlijden van een erflater wordt verkregen krachtens een overeenkomst van levensverzekering, ongevallenverzekering daaronder begrepen, of krachtens een derdenbeding, wordt voor de toepassing van deze wet geacht krachtens erfrecht door het overlijden te zijn verkregen, voor zover de verkrijging kan worden toegerekend aan een onttrekking aan het vermogen van de erflater, (enz)
Stel dat je in gemeenschap van goederen bent gehuwd en een kruislingse levensverzekering hebt. Dit houdt in dat je elkaars leven hebt verzekerd. A verzekert het leven van B en andersom heeft B ook een verzekering op het leven van A. Wanneer één van beiden overlijdt, krijgt de ander een uitkering van de levensverzekeraar. In artikel 13 staat dat deze uitkering belast is. Dit komt omdat de overledene via de gemeenschap van goederen heeft meebetaald aan de premies en daardoor armer is overleden.
Wat staat er in huwelijkse voorwaarden?
Met huwelijkse voorwaarden heb je geen gemeenschap van goederen maar je moet wel beiden mee betalen aan de kosten van de huishouding. Daarom wordt in huwelijkse voorwaarden de premie voor een levensverzekering uitgezonderd van deze afspraak.
In het meest gebruikte landelijke model huwelijkse voorwaarden staat het volgende:
Premies en koopsommen van een levensverzekering (een ongevallenverzekering daaronder begrepen) en al hetgeen in verband hiermee is verschuldigd, behoren niet tot de kosten van de huishouding en worden uitsluitend gedragen door de echtgenoot die deze krachtens de polis is verschuldigd. Deze premies en koopsommen zijn en blijven uitsluitend voor rekening van de premieplichtige. Bij een verrekening van betaalde premies en koopsommen wordt degene die recht heeft op verrekening volledig schadeloos gesteld.
Deze afspraak leidt bij veel stellen tot verwarring. Want de premies voor de verzekering worden automatisch van de gezamenlijke rekening afgeschreven terwijl je hebt afgesproken om deze gescheiden te betalen. Gelukkig maakt dit niet uit. Het gaat er om dat je huwelijkse voorwaarden correct zijn en dat je een kruislingse polis hebt. Hoe de premies in de praktijk worden betaald, dat maakt niet uit dankzij het “premieschenkingsarrest” en het “premiesplitsingsbesluit”:
Directoraat-generaal Belastingdienst/Brieven & beleidsbesluiten, 4 december 2010 Nr. DGB2010/873M:
Bij de beoordeling van de vraag of voor een verzekeringsuitkering een onttrekking aan het vermogen van de erflater heeft plaatsgevonden, is onder meer van belang door wie de verzekeringspremie aan de verzekeraar verschuldigd was. Volgens vaste jurisprudentie wordt aangesloten bij de verschuldigdheid van de premie, en niet bij de betaling. (enz) Uitgangspunt is dat duidelijk is welke premie voor rekening van welke persoon komt. Afzonderlijke incasso is voor de meeste verzekeraars niet uitvoerbaar gebleken. Uit praktische overwegingen kan bij meerdere premieplichtigen de verzekeraar volstaan met één incasso. (enz)
Bij huwelijksvoorwaarden wordt aan de hand van die voorwaarden beoordeeld of de tijdens de huwelijksperiode verschuldigde premie (gedeeltelijk) ten laste van het vermogen van de erflater is gekomen. (enz) Bij een huwelijk buiten elke gemeenschap van goederen waarbij de premie was verschuldigd door de echtgenoot van de erflater, is voor de overlijdensuitkering in beginsel geen onttrekking aan het vermogen van de erflater geweest. Dit kan anders zijn indien de huwelijksvoorwaarden een verrekenbeding bevatten. (enz) Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het beding dat bij overlijden van een van de echtgenoten verrekend zal worden alsof zij in wettelijke gemeenschap van goederen waren gehuwd. Bij een dergelijk beding wordt de helft van de tijdens de huwelijksperiode betaalde premie geacht te zijn onttrokken aan het vermogen van de erflater.
Conclusie
Heb je een groot vermogen en een grote overlijdensrisicoverzekering? Zorg er dan voor dat je polis “kruislings” is afgesloten en dat je huwelijkse voorwaarden in orde zijn. Daarmee voorkom je een heffing van erfbelasting over de uitkering bij overlijden.