De meeste huwelijkse voorwaarden kun je niet inschrijven bij het Kadaster, maar soms is het wel mogelijk en zelfs noodzakelijk.
Welke huwelijkse voorwaarden kun je inschrijven bij het Kadaster?
Stel je hebt een gemeenschap van goederen waarin een koophuis zit. En tijdens het huwelijk maak je voorwaarden waarbij je deze woning verdeelt. In dat geval schrijft de notaris de huwelijkse voorwaarden in bij het Kadaster. Deze inschrijving is nodig om de verdeling tot stand te brengen:
Artikel 24 lid 1 Kadasterwet:
Ter inschrijving van een akte van levering, vereist voor de overdracht van een registergoed, voor de vestiging, afstand of wijziging van een beperkt recht dat een registergoed is, of voor de overgang van een registergoed na toedeling uit hoofde van de verdeling van een gemeenschap, wordt aangeboden een authentiek afschrift dan wel een authentiek uittreksel van de notariële akte betreffende deze levering. (enz)
Artikel 3:89 lid 1 en 3:186 lid 1 Burgerlijk Wetboek:
De voor overdracht van onroerende zaken vereiste levering geschiedt door een daartoe bestemde, tussen partijen opgemaakte notariële akte, gevolgd door de inschrijving daarvan in de daartoe bestemde openbare registers.
Voor de overgang van het aan ieder der deelgenoten toegedeelde is een levering vereist op dezelfde wijze als voor overdracht is voorgeschreven.
Het ontstaan van de gemeenschap kun je niet inschrijven
Stel je bent vóór 2018 in algehele gemeenschap van goederen getrouwd en één van jullie had voor het huwelijk al een huis op naam. De tenaamstelling van dat huis wijzigt niet door het huwelijk. De woning zit dus in de algehele gemeenschap van goederen maar blijft wel op één naam staan.
Het is mogelijk om de helft toch op naam van de ander te krijgen bij het Kadaster door tijdens het huwelijk voorwaarden te maken en in te schrijven bij het Kadaster. Dit komt wel eens voor wanneer één van beiden een bedrijf begint tijdens het huwelijk. Door de gemeenschap van goederen te verdelen, bescherm je in elk geval de helft tegen zakelijke schuldeisers. Het is wel een prijzige kwestie omdat je behalve kosten bij de notaris ook een nieuwe hypotheek nodig hebt. En de kosten voor dat laatste bedragen al snel een paar duizend euro.
Afstand van de gemeenschap kun je wel inschrijven
Een bijzondere handeling die je wel kunt inschrijven is de afstand van de gemeenschap van goederen.
Artikel 29 lid 1 Kadasterwet:
Ter inschrijving van de afstand van een huwelijksgemeenschap of van een gemeenschap van geregistreerd partnerschap wordt een door de griffier getekend uittreksel uit het huwelijksgoederenregister aangeboden, inhoudende de verklaring betreffende de afstand, die krachtens artikel 104 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek in het huwelijksgoederenregister is ingeschreven.
Artikel 1:103 lid 1 en 4 Burgerlijk Wetboek:
Ieder der echtgenoten heeft het recht van de gemeenschap afstand te doen; alle daarmede strijdige overeenkomsten zijn nietig.
Door deze afstand wordt hij ontheven van de aansprakelijkheid en de draagplicht voor schulden der gemeenschap, waarvoor hij vóór de ontbinding der gemeenschap niet aansprakelijk was.
Om afstand te kunnen doen van de gemeenschap van goederen moet je deze eerst ontbinden. Dat kan op meerdere manieren:
Artikel 99 lid 1 Burgerlijk Wetboek: De gemeenschap wordt van rechtswege ontbonden:
a. in geval van het eindigen van het huwelijk of het geregistreerd partnerschap door overlijden: op het tijdstip van overlijden;
b. in geval van beëindiging van het huwelijk door echtscheiding of ontbinding van het geregistreerd partnerschap door de rechter: op het tijdstip van indiening van het verzoek tot echtscheiding onderscheidenlijk indiening van het verzoek tot ontbinding van het geregistreerd partnerschap;
c. in geval van scheiding van tafel en bed: op het tijdstip van indiening van het verzoek tot scheiding van tafel en bed;
d. in geval van opheffing van de gemeenschap door een beschikking: op het tijdstip van indiening van het verzoek tot opheffing van de gemeenschap;
e. in geval van beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden: op het tijdstip waarop de overeenkomst tot beëindiging wordt gesloten;
f. in geval van vermissing en een daarop gevolgd huwelijk of geregistreerd partnerschap: op het tijdstip waarop de beschikking, bedoeld in artikel 417, eerste lid, in kracht van gewijsde is gegaan;
g. in geval van opheffing bij latere huwelijkse voorwaarden: op het tijdstip, bedoeld in artikel 120, eerste lid.
In theorie moet het dus mogelijk zijn om bij huwelijkse voorwaarden de gemeenschap op te heffen en daarna afstand te doen van de gemeenschap van goederen. Ik heb het zelf nog nooit toegepast maar het kan in heel bijzondere gevallen een interessante oplossing zijn.