Huwelijkse voorwaarden en samenlevingscontracten zijn niet alleen bedoeld voor verschillende situaties, de inhoud en gevolgen zijn ook verschillend.
1. Burgerlijke staat
Huwelijkse voorwaarden maak je als je gaat trouwen. Dit betekent dat je burgerlijke staat verandert van “ongehuwd en niet geregistreerd als partner” naar “gehuwd”. Voor je burgerlijke staat maakt het niet uit of je wel of geen huwelijkse voorwaarden hebt. In beide gevallen ben je gewoon “gehuwd”. Met een samenlevingscontract verandert je burgerlijke staat niet. Je blijft dus “ongehuwd en niet als partner geregistreerd”. Maar een contract zorgt wel voor erkenning door de overheid van je relatie. Zo word je bijvoorbeeld fiscaal partner en kun je elkaar aanmelden voor het nabestaandenpensioen.
2. Andere rechten bij scheiding
Ga je uit elkaar, dan is er een groot verschil tussen huwelijkse voorwaarden en een samenlevingscontract. Als je getrouwd bent, dan moet je naar de rechter om de scheiding te regelen. Met een samenlevingscontract heb je geen advocaat of rechter nodig om uit elkaar te gaan. Misschien heb je een notaris nodig om je huis te verdelen. In huwelijkse voorwaarden kun je bijvoorbeeld afspreken dat je geen gemeenschap van goederen hebt. Ook kun je afspreken dat je het pensioen niet verevent bij een scheiding. Wat je niet vóór het huwelijk mag afspreken, is dat je geen alimentatie gaat betalen wanneer je uit elkaar gaat. Dat is een verplichte wettelijke regeling die je niet mag uitsluiten. Voor samenwoners zijn er geen wettelijke regels. Als je uit elkaar gaat, heb je dus geen gemeenschap van goederen, geen pensioenverevening en geen partneralimentatie.
3. Zelfde onderwerpen, andere afspraken
Op het eerste gezicht lijkt de inhoud van huwelijkse voorwaarden en een samenlevingscontract erg op elkaar. Maar schijn bedriegt. Het zijn wel dezelfde onderwerpen maar wat je daarover afspreekt, is heel verschillend.
- In huwelijkse voorwaarden spreek je vooral af wat je niet wilt, omdat de wettelijke regeling je niet bevalt. In een samenlevingscontract spreek je vooral af wat je wel wilt, omdat de wet niks regelt.
- Standaard staat pensioenverevening “aan” bij een huwelijk, maar je kunt dit uitsluiten in huwelijkse voorwaarden. Bij een samenlevingscontract is het andersom. Je hebt standaard geen pensioenverevening, maar je kunt er wel voor kiezen.
- Bij een huwelijk heb je standaard een gemeenschap van goederen en is alles wat je verdient van jullie samen. Met huwelijkse voorwaarden kun je er voor kiezen om het inkomen en spaargeld privé te houden. Bij een samenlevingscontract is het andersom. Je inkomen en spaargeld is in beginsel privé, tenzij je in het samenlevingscontract er voor kiest om dit wel met elkaar te delen.
- Als je trouwt, zit je verplicht vast aan partneralimentatie. In huwelijkse voorwaarden mag je hier geen afstand van doen. Met een samenlevingscontract heb je in beginsel juist geen recht op partneralimentatie. Maar je kunt er wel voor kiezen. Dat laatste is trouwens niet gebruikelijk. Stellen die daar voor open staan, kiezen liever voor een partnerschap of huwelijk.
4. Wat past bij wie?
Veel stellen dubben over de keuze tussen trouwen, een partnerschap of een samenlevingscontract. Ik zeg altijd: kies één van de drie op basis van je gevoel en richt het daarna zo in dat het bij je past. Wil je graag trouwen maar wil je geen gemeenschap van goederen? Kies dan niet voor een samenlevingscontract maar ga gewoon een huwelijk aan met voorwaarden. Wil je alles goed regelen maar heb je geen zin een bruiloft? In Nederland wordt het samenlevingscontract 100% erkend en je hebt een grote vrijheid om zelf de inhoud te bepalen. Niets hoeft en (bijna) alles mag.
Tip: kijk hier voor een model huwelijkse voorwaarden of kijk hier voor een model samenlevingscontract.