Partnerschapsvoorwaarden en samenlevingscontracten zijn niet alleen bedoeld voor verschillende situaties, de inhoud en gevolgen zijn ook verschillend.
1. Burgerlijke staat
Partnerschapsvoorwaarden maak je als je een geregistreerd partnerschap aangaat. Dit betekent dat je burgerlijke staat verandert van “ongehuwd en niet geregistreerd als partner” naar “geregistreerd als partner”. Voor je burgerlijke staat maakt het niet uit of je wel of geen voorwaarden hebt. In beide gevallen ben je gewoon “als partner geregistreerd”. Met een samenlevingscontract verandert je burgerlijke staat niet. Je blijft dus “ongehuwd en niet als partner geregistreerd”. Maar een contract zorgt wel voor erkenning van je relatie door de overheid. Zo word je bijvoorbeeld fiscaal partner en kun je elkaar aanmelden voor het nabestaandenpensioen.
2. Andere rechten bij scheiding
Ga je uit elkaar, dan is er een groot verschil tussen partnerschapsvoorwaarden en een samenlevingscontract. Als je een partnerschap hebt en minderjarige kinderen, dan moet je naar de rechter om de scheiding te regelen. Met een samenlevingscontract heb je geen advocaat of rechter nodig om uit elkaar te gaan. Mogelijk heb je wel een notaris nodig om je huis te verdelen. In partnerschapsvoorwaarden kun je bijvoorbeeld afspreken dat je geen gemeenschap van goederen hebt. Ook kun je afspreken dat je het pensioen niet verevent als je uit elkaar gaat. Wat je niet vóór je partnerschap mag afspreken, is dat je geen alimentatie gaat betalen wanneer je uit elkaar gaat. Dat is een verplichte wettelijke regeling die je niet mag uitsluiten. Voor samenwoners zijn er geen wettelijke regels. Als je uit elkaar gaat, heb je dus geen gemeenschap van goederen, geen pensioenverevening en geen partneralimentatie.
3. Zelfde onderwerpen, andere afspraken
Op het eerste gezicht lijkt de inhoud van partnerschapsvoorwaarden en een samenlevingscontract erg op elkaar. Maar schijn bedriegt. Het zijn wel dezelfde onderwerpen maar wat je daarover afspreekt, is heel verschillend.
- In partnerschapsvoorwaarden spreek je vooral af wat je niet wilt, omdat de wettelijke regeling je niet bevalt. In een samenlevingscontract spreek je vooral af wat je wel wilt, omdat de wet niks regelt.
- Standaard staat pensioenverevening “aan” bij een geregistreerd partnerschap, maar je kunt dit uitsluiten in voorwaarden. Bij een samenlevingscontract is het andersom. Je hebt standaard geen pensioenverevening, maar je kunt er wel voor kiezen.
- Bij een partnerschap heb je standaard een gemeenschap van goederen en is alles wat je verdient van jullie samen. Met partnerschapsvoorwaarden kun je er voor kiezen om het inkomen en spaargeld privé te houden. Bij een samenlevingscontract is het andersom. Je inkomen en spaargeld is in beginsel privé, tenzij je in het samenlevingscontract er voor kiest om dit wel met elkaar te delen.
- Als je een partnerschap aangaat, zit je verplicht vast aan partneralimentatie. In je voorwaarden mag je hier geen afstand van doen. Met een samenlevingscontract heb je in beginsel juist geen recht op partneralimentatie. Maar je kunt er wel voor kiezen. Dat laatste is trouwens niet gebruikelijk. Stellen die daar voor open staan, kiezen liever voor een partnerschap of huwelijk.
4. Wat past bij wie?
Veel stellen dubben over de keuze tussen een huwelijk, partnerschap of samenlevingscontract. Ik zeg altijd: kies één van de drie op basis van je gevoel en richt het daarna zo in dat het bij je past.
Staan de wettelijke regels voor een huwelijk je wel aan, maar heb je geen zin in een bruiloft? Dan is een partnerschap zonder voorwaarden prima geschikt. Wil je graag trouwen maar wil je geen gemeenschap van goederen? Kies dan niet voor een samenlevingscontract maar ga gewoon een huwelijk aan met voorwaarden. Vind je alles prima maar wil je per se geen alimentatieverplichting? In Nederland wordt het samenlevingscontract 100% erkend en je hebt een grote vrijheid om zelf de inhoud te bepalen. Je kunt je partner goed beschermen bij overlijden, terwijl je minimale verplichtingen hebt als je uit elkaar gaat.
Tip: kijk hier voor een model partnerschapsvoorwaarden of kijk hier voor een model samenlevingscontract.